تجزیۀ ارتباط مکان های ژنی کنترل کنندۀ برخی از صفات مهم مورفولوژیک توتون با استفاده از نشانگرهایaflp در وضعیت تنش اسمزی

شناسایی مکان های کنترل کنندۀ صفات کمّی به ویژه در وضعیت تنش از موضوع های مهم حوزۀ به نژادی است. مواد گیاهی در این پژوهش، جمعیتی طبیعی شامل 72 ژنوتیپ توتون بود که به منظور اعمال تنش اسمزی از مانیتول با غلظت 33/0 مولار و ایجاد فشار اسمزی 8- بار در مرحلۀ پنج برگی به مدت 10 روز استفاده شد؛ و ژنوتیپ هر یک با استفاده از 21 ترکیب آغازگری از بین 35 ترکیب aflp تعیین شد. تجزیۀ ساختار بر روی داده های ژنتیکی، تعداد k بهینه یا تعداد زیرمجموعۀ جمعیت آزمایشی را 2 برآورد کرد. پس از بررسی هشت صفت شامل وزن خشک کل، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک برگ ها، طول بلندترین ریشه، وزن خشک کل ریشه ها، طول بلندترین برگ، طول بلندترین ساقه و نسبت وزن خشک ریشه ها به وزن خشک اندام هوایی برای تجزیۀ ارتباط و شناسایی نشانگرهای پیوسته به مکان های کنترل کنندۀ این صفات از پنج مدل آماری در نرم افزار tassel استفاده شد. این مدل ها شامل glm و mlm با استفاده از مجموعۀ داده های فنوتیپی، ژنوتیپی، داده های ساختار جمعیت (q)، مؤلفه های اصلی (pc) و داده های خویشاوندی حاصل از تشابه کلی آنها از لحاظ زمینۀ ژنتیکی ناشی از خویشاوندی (k) بود. برای هر هشت صفت نشانگرهای پیوستۀ مشترک در هر پنج مدل و همچنین نشانگرهایی با بیشترین تغییرات فنوتیپی صفات، شناسایی و بررسی شدند. برای وزن خشک کل گیاه نشانگر e110-m160-3، برای وزن خشک ریشه ها نشانگر e080-m150-4  و برای وزن خشک اندام هوایی نشانگر e080-m140-23 با داشتن بیشترین ضریب تبیین (به ترتیب با ضریب تبیین 9/19، 23 و 9/14 درصد) مهمترین نشانگرها شناسایی شدند. درمجموع تعداد نشانگرهای معنادار در مدل glm بیشتر از مدل mlm بود. با توجه به نتایج، پیش بینی می شود استفاده از نشانگرهای aflp ردیابی شده در این پژوهش درصورت تأیید و پس از اختصاصی شدن، با اطمینان زیادی در برنامه های انتخاب به کمک نشانگر امکان پذیر باشد.